„Układ między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko - niemieckiej granicy państwowej†(oryginalna pisownia). To ten fragment historii Polski, który miał miejsce na Dolnym Śląsku
Wydarzenie to miało miejsce w dniu 6 lipca 1950 roku w polskim Zgorzelcu.
Układ został podpisany przez polskiego premiera Józefa Cyrankiewicza i S. Wierbłowskiego, zaś stronę niemiecką reprezentował premier NRD Otto Grotewohl i G. Dertingier. Obaj reprezentowali prezydentów poszczególnych krajów
Sam początek układu miał swoje miejsce pięć lat wcześniej w poczdamskim Cecilienhoff pod Berlinem. Wtedy to właśnie, podczas Konferencji Poczdamskiej przyznano Polsce ziemie zachodnie, aż do linii Odry i Nysy Łużyckiej. Ostateczne jednak zatwierdzenie tej granicy miało się odbyć na specjalnie zwołanej konferencji pokojowej. Do tego jednak nie doszło. Sytuacja międzynarodowa i pogarszające się stosunki pomiędzy Wschodem i Zachodem uniemożliwiły finalizację tej istotnej dla polskiej racji stanu kwestii.
Nie mając takiego zaplecza politycznego Polska pod kuratelą Wielkiego Brata sama zaczęła zabiegać o normalizacje tej sprawy mając za gwaranta ZSRR. Pięć lat później gwarancji formalnie udzielił Układ Warszawski w strukturach, którego znalazły się tak Polska jak i Wschodnie Niemcy. Należy pamiętać, że niepewność statusu zachodniej granicy miała swoje konsekwencje przez długie lata w inwestowaniu i rozwijaniu tych ziem polskich. Prawdziwa stabilizacja, choć nie do końca przez Niemcy akceptowana przyszła 20 lat później wraz z wizytą w Warszawie kanclerza Niemiec Willi Brandta, kiedy to formalnie zaakceptował polskie status quo na Odrze i Nysie Łużyckiej. Za to jednak Gomułka zapłacił tracąc stanowisko /wydarzenia grudniowe/ bowiem był to ruch bez zgody i autoryzacji naszego „Wielkiego Brataâ€. Sam Układ Zgorzelecki był argumentem strony polskiej na arenie międzynarodowej mającym pokazać fakt normalizacji stosunków polsko-niemieckich, szczególnie wobec Niemiec Zachodnich. Został potwierdzony w traktacie polsko-niemieckim w 1970 i 1990 roku.
"Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydent Niemieckiej Republiki Demokratycznej, pragnąc dać wyraz woli utrwalenia pokoju powszechnego i chcąc przyczynić się do wielkiego dzieła zgodnej współpracy miłujących pokój narodów, zważywszy, że współpraca ta między narodem polskim i niemieckim stała się możliwa dzięki rozgromieniu niemieckiego faszyzmu przez ZSRR i postępującemu rozwojowi sił demokratycznych w Niemczech, chcąc po tragicznych doświadczeniach hitleryzmu stworzyć niewzruszone podstawy dla pokojowego i dobrosąsiedzkiego współżycia obu narodów, pragnąc ustabilizować i umocnić wzajemne stosunki w oparciu o porozumienie poczdamskie, ustalające granice na Odrze i Nysie Łużyckiej, realizując postanowienia warszawskiej deklaracji Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i delegacji Rządu Tymczasowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej z dnia 6 czerwca 1950 r., uznając ustaloną i istniejącą granicę jako nienaruszalną granicę pokoju i przyjaźni, która nie dzieli, lecz łączy oba narody, postanowili zawrzeć niniejszy układ i mianowali swych pełnomocników [następują nazwiska pełnomocników], którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:
Art. 1
Wysokie układające się Strony zgodnie stwierdzają, że ustalona i istniejąca granica, biegnąca od Morza Bałtyckiego wzdłuż linii na zachód od miejscowości Świnoujście i dalej wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka, oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy czesko-słowackiej, stanowi granicę państwową między Polską a Niemcami
Art. 2
Polsko-niemiecka granica państwowa, wytyczona w myśl niniejszego układu, rozgranicza również w linii prostej przestrzeń powietrzną, morską i wnętrze ziemi.
Art. 3
Dla wytyczenia w terenie polsko-niemieckiej granicy państwowej, wymienionej w art. 1, Wysokie układające się Strony powołują mieszaną komisję polsko-niemiecką z siedzibą w Warszawie. Komisja ta składa się z ośmiu członków, z których czterech mianuje Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i czterech Rząd Tymczasowy Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Art. 4
Mieszana komisja polsko-niemiecka zbierze się nie później niż 31 sierpnia 1950 r. celem podjęcia czynności wskazanych w art. 3.
Art. 5
Po dokonaniu wytyczenia w terenie granicy państwowej Wysokie układające się Strony zawrą akt o wykonaniu wytyczenia państwowej granicy między Polską a Niemcami.
Art. 6
W wykonaniu wytyczenia polsko-niemieckiej granicy państwowej Wysokie układające się Strony zawrą porozumienia: w sprawie przejść granicznych, małego ruchu granicznego i żeglugi na wodach pasa granicznego. Porozumienia te będą zawarte w ciągu miesiąca po wejściu w życie wymienionego w art. 5 aktu o wykonaniu wytyczenia państwowej granicy między Polską a Niemcami.
Art. 7
Układ niniejszy podlega ratyfikacji, która powinna nastąpić w terminie możliwie najkrótszym. Układ wejdzie w życie w chwili wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która odbędzie się w Berlinie. W dowód czego pełnomocnicy podpisali układ niniejszy i zaopatrzyli go swoimi pieczęciami.
Art. 8
Sporządzono 6 lipca 1950 r. w Zgorzelcu w dwu egzemplarzach, każdy w języku polskim i niemieckim, przy czym oba teksty posiadają jednakową moc"
bonczek/hydroforgroup/2008